Ki plas Bib la genyen nan kilti nou?

Anpil moun vle fè konprann ke vodou a se kilti nou an Ayiti,  nou souvan vle lese lòt kwè ke orijinalite a chita nan vodou e majorite travay ki fèt nan atizay nou yo reflete yon lide, yon senbòl oubyen yon objè nan vodou a.

kisa sila lese anpil moun konprann oubyen lese moun kwè?  

Nan anpil ka, antouraj oubyen milye ke yon moun ap evolye reflete apatanans relijye li. Kwake nou konn rive twonpe nou nan anpil ka.

Si nap konsidere listwa peyi d'Ayiti, nan peryòd kolonyal la, nou lite anpil kont klivaj sosyal ke sistèm esklavajis la te kreye. E esklav nan epòk sila te rive lite pou aboli sistèm sila ke pwisans enperyalis yo te tabli nan Sendomeng, yon esklavaj ki te baze avan tou sou segregasyon rasyal.

Anpil refleksyon fèt sou segregasyon ki gen nan mond sila. Majorite segregasyon sa yo fèt sou baz rasyal ak apatenans relijye oubyen kwayans moun. 

Si nou ap konsidere kesyon apatenans relijye moun an Ayiti, nap rive dekouvri ke gen kèk moun pa adere ak ideyoloji ki vle fè konpran ke VODOU se kilti nou an Ayiti. E anpil lòt rive fè konprann ke vodou a pa senbolize lakilti nan entegralite li men sila yo jis konsidere vodou a tankou yon eleman nan kilti nou. 

Nou ta dwe oryante rechèch nou yo plis e mete yo nan kontèks pa yo sou sa ki wè ak kwayans oubyen apatenans relijye moun  nan kilti chak nasyon. Nou ta dwe chèche dekouvri aspè miltidimansyonèl chak grenn eleman ki konstitiye kilti chak nasyon. Nou ta dwe redefini konsèp kilti a tou e fè analiz sou valè entrensèk chak pilye ki andan kilti an.

Nan pwosesis globalizasyon aktivite ki gen nan mond sila, nou kapab konstate ke kilti anpil nasyon nan mond sila ap entegre pa yon ansanm de eleman ki soti nan kilti lòt nasyon ki pi enfliyan sa nan sinema, nan mizik, nan teknoloji ak lòt domèn ankò. kidonk, nou vinn tonbe sou kèk eleman ki enpòte nan yon kilti. 

Relijyon enpòte, relijyon pèpè

Nan tout nasyon ki nan mond lan, relijyon an rete yon eleman nan kilti nasyon sila e chak nasyon gen pwòp kilti pa li. Men, kwake gen de eleman nan kilti a ke chak grenn moun nan nasyon an pataje nan tout entegralite e ke tout moun rekonèt ofisyèlman tankou "LANG" moun yo pale,  men kesyon relijyon an toujou fè yon gro sijè deba. 

An Ayiti, nan milye vodou an, tout lòt relijyon yo konsidere tankou relijyon enpòte (relijyon pèpè). E refleksyon vodouyizan ayisyen yo rive nan yon stad kote nou ta dwe mete an kesyon kèlke eleman ki andan kilti an. 

Youn nan kesyon nou kapab poze se : " Ki plas Bib la, ki se pwodwi yon relijyon enpòte, nan kilti nou an Ayiti? "

Daprè sa listwa rapòte nou, lòske ewopeyen yo rive an Amerik, premye eleman nan kilti yo ke yo enpoze  se relijyon yo ki se relijyon katolik. Konsa, Bib la ki se liv sakre relijyon sila te itilize pou preche pèp ke ewopeyen sila yo te fè vini esklav. Yo te preche yo lobeyisans, preche respè pou otorite, preche yo la reziyasyon, ...

San nou pa rantre nan detay sou divizyon ki te vinn genyen nan mitan moun relijyon katolik yo, sa ki ta pral debouche sou kèk refòm ki ta pral genyen e ki ta pral divize moun relijyon katolik yo ; jiskaprezan, Bib la se yon liv ki fè anpil pale anpil nan listwa limanite lè nap konsidere kantite lane li pran poul ekri,  kantite otè ki ekril l, elatriye. 

Gen kèk bagay ke anpil moun mete an kesyon nan Bib la paske se yon liv ki inik nan fason li ekri. Istwa bib la, ki chaje pwofesi sou wayòm Bondye ki akonpli deja e ki gen pou akonpli, aprann nou ke Bondye manifeste  pwisans li nan fason ke li itilize sila ki pat kwè nan pawòl la, sila ki te kite konn ap pèsekite legliz Bondye a pou fè pawòl la rive pi lwen e fè plis moun kwè ladan nan li. Kidonk, Bondye gen pwisans ak otorite poul fè Pawòl li travèse tout linivè pandan ke lap itilize yon mwayen ki kapab enjis nan je lezòm.

Fason ekriti pawòl Bondye a rantre an Ayiti rete yon skandal nan tèt anpil ayisyen ki konsekan ki ap viv jounen jodi. Mwen eseye konprann analiz ki fèt deja yo, kwake gen anpil pwopagann ki fèt nan sousi pou kreye inyorans sou veritab koz ki fè fè istwa pase konsa. 

Yon analiz statistik sou nivo povrete ki gen nan mond sila ak jan richès ekonomik yo repati montre nou aklè ke objektif lèzòm nan pwosesis pwopagasyon pawòl Bondye a. Kolon blan "rasis", ki chaje ak lògèy ak ipokrizi nan kè yo itilize pawòl Bondye a kòm zouti pou kreye klivaj sosyal oubyen divizyon nan mitan koloni an.

" Mwen analize fè sa yo ase byen e se kapasite analiz sa mwen genyen ki fèm vinn plis toleran jodi a e ki fè map eseye chèche plis objektivite nan tout sa map obsève. 

Men tou, mwen pa janm sispann aprann sou otorite ke pawòl Bondye a fè. Koyerans ki nan gwo bout liv sa pèmèt mwen aprann plis sou listwa lezòm e mwen konprann aklè ke anpil nan moun ki ap li bib la se inyoran. Yo inyore reyalite ki degaje nan liv sila.

Men tou, youn nan bagay nou dwe konnen, fòk bagay sa yo rive pou pawòl Bondye a kapab kontinye fè chimenl pou plis moun sou la tè kapab konnen verite ki kache nan liv sila. 

Mwen vle kite yon kesyon sou tout sa mwen di avan yo:

Ki Plas nou kapab bay bib la nan kilti nou an Ayiti? "